چای سبز

نام تجاری گیاه:

Green tea

نام علمی گیاه:

Camellia sinensis

تاریخچه:

چای سبز از برگ های گیاه چای تهیه می شود. استفاده از برگ های چای سبز نخستین بار بیش از 3000 سال پیش در منطقه ای در جنوب غربی چین رواج پیدا کرد و به احتمال زیاد، ابتدا برای جویدن و خوردن استفاده می شد. به تدریج و با گذشت زمان استفاده از برگ و جوانه ی چای در پخت و پز به عنوان دارو و نوشیدنی گسترش یافت، اما روش مناسب دم کردن برگ ها برای جلوگیری از فرآیند اکسیداسیون به قرن هشتم میلادی باز می گردد. 

خواص چای سبز

1- تسریع کاهش وزن

 پژوهشی براساس مطالعات انسانی در نشریه ی طب چینی منتشر شده که نتایج آن نشان می دهد، مصرف چای سبز و عصاره ی آن پس از صرف غذا با افزایش حرارت و اکسیداسیون چربی به کاهش وزن کمک می کند. در این آزمایش که روی نمونه های انسانی انجام شد، 300 گرم از EGCG (اپی گالوکاتچین گالات) به مدت 2 روز به 6 مرد چاق داده شد. یافته ها نشان داد که ترکیب EGCG به تنهایی سبب افزایش اکسیداسیون چربی در مردان شده و اثرات ضد چاقی دارد.

دیگر پژوهش منتشر شده در همین نشریه نشان می دهد که کاتچین(یک نوع پلی فنول) چای سبز به خصوص EGCG، اثر ضدچاقی دارد و به کاهش وزن کمک می کند. داده های مطالعات انسانی اخیر نشان می دهد که مصرف چای سبز با افزایش حرارت و افزایش اکسیداسیون چربی پس از صرف غذا به کاهش وزن کمک می کند. پلی فنول های چای سبز به افزایش حرارت درونی بدن کمک کرده و به این ترتیب میزان سوخت انرژی سلول های چربی را افزایش می دهد.

2- تنظیم کلسترول خون

 پژوهش منتشر شده ای در مجله یNutritional & Environmental Medicine نشان می دهد که چای سبز به کاهش کلسترول در بدن کمک می کند. این تحقیق را محققان آمریکایی و چینی روی 240 مرد و زن (متوسط سن 55 سال) انجام دادند و نتایج نشان داد که مصرف چای سبز پس از 12 هفته باعث کاهش کلسترول LDL به میزان 15 درصد می شود.

پژوهش دیگری نشان می دهد که چای سبز، کلسترول کل را کاهش داده و سبب افزایش HDL می شود. پلی فنول های چای سبز جذب کلسترول از طریق روده را مسدود کرده و به کاهش کلسترول کمک می کنند. این چای، باعث کاهش چشمگیر سطح کلسترول مضّرِ خون، به خصوص در افراد سیگاری می شود.

تحقیقات اُکودا (Okuda) و همکاران نشان داد، تانن چای سبز از افزایش سطوح سرم کلسترول جلوگیری کرده و آن را مهار می کند. نتایج این بررسی نشان می دهد که کاتچینِ چای سبز، سبب کاهش کلسترول خون می شود. مکانیسم این عملکرد شاید به دلیل دفع بیشترکلسترول و یا به دلیل افزایش دفع اسیدهای صفراوی و تغییر متابولسم کلسترول اِندوژن باشد.

3- تنظیم قند خون

 مطالعات گومز و همکاران نشان می دهد، EGCG(اپی گالوکاتچین گالات) چای سبز، با ناقل گلوکز وابسته به سدیم SGLT1، جذب گلوکز از راه روده را مهار می کند و از این راه به افزایش کنترل قندخون کمک می کند. برمبنای پژوهش دیگری که محققان ژاپنی، سال 2004 روی موش های آزمایشگاهی دیابتی انجام دادند، عصاره ی چای سبز باعث کاهش چشمگیر قندخون شد. EGCG با تقلید از عملکرد انسولین، به کاهش قندخون کمک می کند.

4- تنظیم فشار خون

پلی فنل های چای سبز در کاهش فشار خون موثر هستند. در پژوهشی که نتایج آن در Science Report انتشار یافت، نوشیدن چای سبز به طور چشمگیری سبب کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در افراد شد. پژوهشی دیگر در ژورنال Journal of Dietary Supplements    نشان داد مصرف چای سبز سبب کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شد. در این آزمایش، مصرف چای سبز به میزان سه فنجان در روز و به مدت چهار هفته، از فشاز خون سیستولیک و دیاستولیک کاست.

5- بهبود عملکرد کبد

 بر اساس یک متاآنالیز، مصرف چای سبز می تواند سبب کاهش بیماری های کبدی شود. یک پژوهش بالینی روی 80 زن و مرد  بین 20 تا 50 سال نشان داد که مصرف چای سبز پس از 12 هفته به طور چشمگیری سطح آنزیم های کبدی ALT و AST را کاهش می دهد. اعتقاد بر این است که کاتچین چای سبز باعث کاهش استرس اکسیداتیو در کبد شده و به کاهش بیماری های کبدی کمک می کند.

6- بهبود عملکرد قلب و عروق

پژوهشی منتشر شده در نشریه ی پاتولوژی، نشان می دهد که آنتی اکسیدان های چای سبز با کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون، خطر ابتلا به آترواسکلروز یا تصلب شرایین و در پی آن بیماری های قلبی عروقی و سکته را کاهش می دهد.

پژوهش منتشر شده در نشریه ی Cardiovascular and Hematological Disorders Drug Targets نشان می دهد که پلی فنول های چای سبز، خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند. این ترکیبات با از بین بردن رادیکال های آزاد، از تولید بیش از حدِّ مواد التهابی و آسیب سلولی در بدن جلوگیری می کنند و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهند.

7- ضد سرطان

کاتچین های چای سبز خاصیت ضدالتهاب و ضدسرطان دارند. در تحقیقی مشاهده شد که مصرف روزانه ده فنجان ژاپنی (150 میلی لیتر) چای سبز توانست از بروز سرطان روده پیشگیری کند. دلیل عمده خاصیت ضدسرطانی چای سبز، اپی گالو کاتچین گالات (EGCG) است که سبب آپوپتوز و مرگ سول های سرطانی می شود. این ترکیب در مسیر سیگنالینگ دخیل در تکثیر سلولی، التهاب، آپوپتوز و متاستاز را نقش دارد.

8- بهبود عملکرد مغز

مطالعات متعدد در نمونه های حیوانی نشان می دهد که کاتچین چای سبز، از سلول های عصبی محافظت کرده و خطر ابتلا به بیماری آایمر و پارکینسون را کاهش می دهد.